Otrzymałeś wezwanie z fotoradaru i zastanawiasz się, co dalej? To bardzo częsta sytuacja, która rodzi wiele pytań. Ten artykuł przeprowadzi Cię przez całą procedurę po otrzymaniu zdjęcia, przedstawiając dostępne opcje, ich konsekwencje prawne i finansowe, a także możliwości odwołania. Dowiedz się, jak świadomie podjąć decyzję.
Wezwanie z fotoradaru: o czym mowa?
Otrzymanie wezwania z fotoradaru oznacza, że Twój pojazd został zarejestrowany przez urządzenie monitorujące prędkość. Zrozumienie, czym jest to pismo, kto je wysyła i jakie informacje zawiera, to pierwszy krok do właściwej reakcji. System fotoradarów w Polsce, zarządzany głównie przez Inspekcję Transportu Drogowego (GITD) za pośrednictwem Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym (CANARD), ma za zadanie zwiększać bezpieczeństwo na drogach poprzez egzekwowanie limitów prędkości.
Kto wysyła wezwanie?
Za wysyłanie wezwań z fotoradarów odpowiada przede wszystkim Główny Inspektorat Transportu Drogowego (GITD), a konkretnie jego jednostka – CANARD (Centrum Automatycznego Nadzoru nad Ruchem Drogowym). To właśnie od nich otrzymasz oficjalne pismo wraz ze zdjęciem. Pamiętaj, że GITD to jedyny organ uprawniony do nakładania mandatów z fotoradarów stacjonarnych i mobilnych, a także odcinkowych pomiarów prędkości.
Wezwanie z fotoradaru to nie od razu mandat. To prośba o wskazanie osoby kierującej pojazdem w momencie zarejestrowania wykroczenia, co ma kluczowe znaczenie dla dalszego postępowania.
Co zawiera pismo?
Standardowe pismo z GITD to precyzyjny dokument, który zawiera szereg informacji niezbędnych do identyfikacji wykroczenia i podjęcia dalszych kroków. W jego treści znajdziesz:
- Zdjęcie pojazdu – Zazwyczaj wyraźne, choć zdarzają się wyjątki. Na zdjęciu powinien być widoczny numer rejestracyjny.
- Dane pojazdu – Marka, model i numer rejestracyjny pojazdu, który zarejestrował fotoradar.
- Data i miejsce zdarzenia – Dokładny dzień, godzina i minuta, a także precyzyjna lokalizacja, gdzie dokonano pomiaru prędkości.
- Zarejestrowana prędkość – Wskazanie prędkości, z jaką poruszał się pojazd, oraz obowiązującego limitu prędkości w danym miejscu.
- Termin odpowiedzi – Wyznaczony czas na ustosunkowanie się do wezwania, zazwyczaj 7 dni od daty otrzymania pisma.
- Formularz do wypełnienia – Załącznik z trzema opcjami odpowiedzi, które należy wybrać i odesłać.
Po zapoznaniu się z treścią wezwania, przejdźmy do konkretnych opcji odpowiedzi, które masz do wyboru.
Zobacz także: Holowanie na drodze ekspresowej – co mówią przepisy?
Jak odpowiedzieć na wezwanie z fotoradaru?
Otrzymując wezwanie, stajesz przed koniecznością podjęcia decyzji, która wpłynie na dalszy przebieg sprawy. Prawo przewiduje trzy główne scenariusze odpowiedzi, a wybór każdego z nich wiąże się z innymi konsekwencjami. Zapoznaj się dokładnie z każdą z opcji i wybierz tę, która najlepiej odpowiada Twojej sytuacji.
Wskazanie siebie
Jeśli to Ty kierowałeś pojazdem w momencie zarejestrowania wykroczenia przez fotoradar, najprostszą i najczęstszą opcją jest wskazanie siebie jako kierującego. Wówczas w formularzu zaznaczasz odpowiednią rubrykę, podajesz swoje dane osobowe i odsyłasz pismo do GITD. Po otrzymaniu Twojej odpowiedzi, GITD zazwyczaj wysyła na Twój adres list z mandatem karnym, który należy opłacić w wyznaczonym terminie. Wskazanie siebie skutkuje nałożeniem mandatu oraz przypisaniem punktów karnych, zgodnie z taryfikatorem.
Szybkie i uczciwe wskazanie siebie często przyspiesza całą procedurę i pozwala uniknąć dodatkowych kosztów związanych z ewentualnym postępowaniem sądowym.
Wskazanie innej osoby
Jeżeli w chwili zarejestrowania wykroczenia pojazdem kierowała inna osoba, masz prawo wskazać jej dane. W formularzu podajesz imię, nazwisko, adres oraz numer PESEL kierującego. Po otrzymaniu takiej odpowiedzi, GITD kieruje wezwanie do wskazanej osoby, która staje się stroną w postępowaniu i to ona będzie musiała ustosunkować się do zarzutu przekroczenia prędkości. Jest to zgodne z prawem i nie niesie za sobą negatywnych konsekwencji dla właściciela pojazdu, pod warunkiem, że wskazane dane są prawdziwe.
Odmowa wskazania
Ostatnią opcją jest odmowa wskazania, kto kierował pojazdem. Możesz skorzystać z tej możliwości, jeśli nie pamiętasz, kto prowadził, lub z innych powodów nie chcesz wskazywać kierującego. W tym przypadku, jako właściciel pojazdu, zostaniesz ukarany grzywną za niewskazanie kierującego. Grzywna ta jest niezależna od mandatu za przekroczenie prędkości i wynosi zazwyczaj 500 zł. Co istotne, w przypadku odmowy wskazania kierującego, nie otrzymujesz punktów karnych, ponieważ nie jest możliwe przypisanie ich konkretnej osobie.
Każda z tych opcji wiąże się z konkretnymi konsekwencjami, które warto poznać, zanim podejmiesz decyzję.
Zobacz także: Dozwolona prędkość poza terenem zabudowanym – przepisy 2025
Konsekwencje wyboru: mandaty, punkty, sąd
Decyzja podjęta w odpowiedzi na wezwanie z fotoradaru ma bezpośrednie przełożenie na Twoją sytuację prawną i finansową. Zrozumienie, co dokładnie oznacza każda z opcji, pomoże Ci uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek.
Mandat i punkty karne za przekroczenie
Jeśli zdecydujesz się wskazać siebie jako kierującego, otrzymasz mandat karny oraz punkty karne. Wysokość mandatu i liczba punktów zależą od stopnia przekroczenia prędkości. Poniżej przedstawiamy aktualny taryfikator:
| Przekroczenie prędkości | Wysokość mandatu | Punkty karne |
| do 10 km/h | 50 zł | 1 |
| 11-15 km/h | 100 zł | 2 |
| 16-20 km/h | 200 zł | 3 |
| 21-25 km/h | 300 zł | 5 |
| 26-30 km/h | 400 zł | 7 |
| 31-40 km/h | 800 zł | 9 |
| 41-50 km/h | 1000 zł | 11 |
| 51-60 km/h | 1500 zł | 13 |
| 61-70 km/h | 2000 zł | 14 |
| ponad 70 km/h | 2500 zł | 15 |
Mandat należy opłacić w ciągu 7 dni od daty jego doręczenia. Brak płatności w tym czasie może skutkować wszczęciem postępowania egzekucyjnego.
Grzywna za niewskazanie kierującego
Wybierając opcję odmowy wskazania kierującego, unikasz punktów karnych, ale musisz liczyć się z nałożeniem grzywny. Zgodnie z art. 96 § 3 Kodeksu wykroczeń, właściciel lub posiadacz pojazdu, który nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, podlega karze grzywny. W praktyce grzywna za niewskazanie kierującego wynosi 500 zł. W przypadku skierowania sprawy do sądu, grzywna może być wyższa, jednak nie zostaną naliczone punkty karne.
Wielu kierowców błędnie uważa, że odmowa wskazania kierującego to uniknięcie wszelkich konsekwencji. W rzeczywistości, choć nie otrzymasz punktów karnych, nałożona zostanie na Ciebie grzywna, która jest niezależną sankcją za niewypełnienie obowiązku właściciela pojazdu.
Brak odpowiedzi: konsekwencje sądowe
Ignorowanie wezwania z fotoradaru to najbardziej ryzykowna opcja. Brak odpowiedzi w wyznaczonym terminie (zazwyczaj 7 dni) sprawia, że GITD automatycznie kieruje sprawę do sądu. Wówczas to sąd będzie rozstrzygał o Twojej winie. Proces sądowy może wiązać się z wyższymi kosztami niż pierwotny mandat czy grzywna za niewskazanie.
Sąd może nałożyć grzywnę znacznie wyższą niż 500 zł, a także obciążyć Cię kosztami postępowania sądowego. Co więcej, w przypadku udowodnienia, że to Ty kierowałeś pojazdem, sąd może orzec zarówno grzywnę za wykroczenie drogowe, jak i przypisać punkty karne.
Zanim podejmiesz decyzję, pamiętaj, że w niektórych sytuacjach możesz próbować kwestionować wezwanie lub odwołać się od mandatu.
Zobacz także: Mandat za brak gaśnicy w samochodzie – ile zapłacisz w 2025?
Jak kwestionować wezwanie?
Kwestionowanie wezwania z fotoradaru lub odwołanie się od mandatu jest możliwe, ale wymaga solidnych podstaw. Nie każda sytuacja uprawnia do skutecznego podważenia decyzji. Musisz zidentyfikować potencjalne uchybienia proceduralne lub techniczne, które mogły mieć wpływ na prawidłowość pomiaru lub samo wezwanie.
Błędy proceduralne w wezwaniu
Weryfikacja formalna otrzymanego pisma to pierwszy krok. Błędy proceduralne mogą być podstawą do skutecznego odwołania. Przykładowo, zwróć uwagę, czy:
- Pismo nie jest podpisane przez uprawnioną osobę.
- W wezwaniu znajdują się rażące błędy w danych pojazdu lub właściciela, które uniemożliwiają jednoznaczną identyfikację.
- Brakuje zdjęcia lub jego jakość jest bardzo niska.
- Wezwanie nie zawiera pouczenia o Twoich prawach i obowiązkach oraz terminach.
W przypadku zauważenia takich nieprawidłowości, złóż pisemne odwołanie do organu, który wystawił wezwanie, wskazując konkretne uchybienia.
Niska jakość zdjęcia
Zdjęcie dołączone do wezwania powinno być na tyle wyraźne, aby pozwalało na jednoznaczną identyfikację pojazdu (numer rejestracyjny) oraz, w miarę możliwości, kierującego. Jeśli jakość zdjęcia jest bardzo niska – np. jest zamazane, nieczytelne lub pojazd jest zasłonięty – może to stanowić podstawę do kwestionowania wezwania. W takiej sytuacji brak możliwości identyfikacji kierującego jest decydujący. Możesz wówczas złożyć pismo z prośbą o lepszej jakości zdjęcie lub wyjaśnienie, dlaczego identyfikacja jest niemożliwa.
Wątpliwości techniczne pomiaru
Precyzja pomiaru prędkości przez fotoradar jest regulowana przepisami i wymaga regularnych kalibracji urządzeń. Możliwe wątpliwości techniczne, które mogą stanowić podstawę do odwołania, to:
- Brak ważnego świadectwa legalizacji – każde urządzenie pomiarowe musi posiadać aktualne świadectwo legalizacji. Jeśli termin ważności upłynął, pomiar może być nieważny.
- Niewłaściwa kalibracja – choć trudne do udowodnienia bez specjalistycznej wiedzy, w niektórych przypadkach można próbować zakwestionować prawidłowość działania urządzenia.
- Błędy w pomiarze – na przykład fotoradar zarejestrował prędkość pojazdu jadącego obok, a nie Twojego.
W przypadku wątpliwości technicznych, możesz zażądać wglądu w dokumentację dotyczącą legalizacji urządzenia. GITD zazwyczaj udostępnia te dokumenty, co pozwala na weryfikację. Pamiętaj, że najskuteczniejsze odwołania bazują na konkretnych, udokumentowanych błędach. Samo „nie zgadzam się” to za mało – wskaż precyzyjnie uchybienie i poprzyj je argumentami.
Często zadawane pytania (FAQ)
Jaki jest termin na odpowiedź?
Standardowy termin na odpowiedź na wezwanie z fotoradaru to 7 dni od daty otrzymania pisma. Niezachowanie tego terminu może skutkować skierowaniem sprawy do sądu, co wiąże się z poważniejszymi konsekwencjami.
Czy mogę odmówić przyjęcia mandatu?
Tak, masz prawo odmówić przyjęcia mandatu. Jeśli to zrobisz, sprawa zostanie automatycznie skierowana do sądu, który rozstrzygnie o Twojej winie i ewentualnej karze. Odmowa przyjęcia mandatu to forma obrony, gdy uważasz, że zarzut jest bezpodstawny.
Co jeśli nie pamiętam, kto jechał?
Jeśli faktycznie nie pamiętasz, kto kierował pojazdem w momencie wykroczenia, możesz skorzystać z opcji odmowy wskazania kierującego. W takim przypadku, jako właściciel pojazdu, zostaniesz ukarany grzywną w wysokości 500 zł za niewskazanie, ale unikniesz punktów karnych.
Czy punkty karne się przedawniają?
Punkty karne w Polsce przedawniają się po 12 miesiącach od daty ich przypisania do konta kierowcy, pod warunkiem, że w tym czasie nie popełniono kolejnego wykroczenia skutkującego naliczeniem punktów. Istnieje również możliwość zmniejszenia liczby punktów poprzez udział w płatnych kursach reedukacyjnych organizowanych przez Wojewódzkie Ośrodki Ruchu Drogowego (WORD).
