Spis treści
Czym jest TPMS i dlaczego jest ważny?
System TPMS (Tire Pressure Monitoring System) to inteligentna technologia, która automatycznie kontroluje ciśnienie w ogumieniu. Od 2014 roku wszystkie nowe samochody sprzedawane w Unii Europejskiej muszą być wyposażone w ten system, co podkreśla jego kluczową rolę w bezpieczeństwie ruchu drogowego.
Wyróżniamy dwa główne typy systemów TPMS, które różnią się sposobem działania czujników:
* Bezpośredni TPMS: W tym systemie każdy wentyl opony wyposażony jest w indywidualny czujnik ciśnienia i temperatury. Czujniki te przesyłają dane radiowo do centralnej jednostki sterującej pojazdu, która analizuje odczyty i informuje kierowcę o wszelkich nieprawidłowościach.
* Pośredni TPMS: Wykorzystuje istniejące czujniki ABS/ESP do monitorowania prędkości obrotowej kół. Spadek ciśnienia w oponie powoduje zmniejszenie jej obwodu i tym samym zwiększenie prędkości obrotowej. System porównuje prędkości obrotowe kół i na tej podstawie sygnalizuje potencjalny problem.
Niezależnie od typu, TPMS natychmiast informuje kierowcę o spadku ciśnienia w oponie za pomocą kontrolki na desce rozdzielczej, dzięki czemu można szybko zareagować i uniknąć potencjalnie niebezpiecznych sytuacji.
Bezpośredni system TPMS (dTPMS): Precyzja w czasie rzeczywistym
Bezpośredni system TPMS (dTPMS) to synonim precyzji w monitorowaniu ciśnienia. Jego tajnik tkwi w czujnikach, które umieszczono bezpośrednio w każdej oponie.
Jak działa dTPMS?
Czujnik dTPMS, umieszczony wewnątrz opony (często zintegrowany z zaworem), precyzyjnie mierzy ciśnienie i temperaturę powietrza. Zebrane dane błyskawicznie, bezprzewodowo trafiają do komputera pokładowego (zazwyczaj na częstotliwości 433 MHz). Komputer natychmiast analizuje te informacje. Gdy tylko ciśnienie spadnie poniżej ustalonego progu, system błyskawicznie ostrzega Cię, wyświetlając kontrolkę na desce rozdzielczej.
Zalety dTPMS:
- Niezrównana dokładność pomiaru ciśnienia i temperatury.
- Błyskawiczne wykrywanie nawet minimalnych spadków ciśnienia.
- Precyzyjna identyfikacja problematycznej opony.
Wady dTPMS:
- Wyższy koszt początkowy i serwisowy (wymiana czujników, baterii).
- Wymaga kalibracji/programowania czujników po każdej wymianie opon czy rotacji.
- Potencjalne ryzyko uszkodzenia czujników podczas wymiany opon.
Pośredni system TPMS (iTPMS): Działanie na podstawie danych z ABS/ESP
Pośredni system TPMS (iTPMS) działa w oparciu o inne zasady, sprytnie wykorzystując istniejące sensory pojazdu, co sprawia, że jest prostszy i bardziej ekonomiczny w utrzymaniu.
Jak działa iTPMS?
W przeciwieństwie do dTPMS, system iTPMS nie potrzebuje własnych czujników ciśnienia w oponach. Zamiast tego, sprytnie wykorzystuje dane z czujników prędkości obrotowej kół – tych samych, które są kluczowe dla systemów ABS (zapobiegającego blokowaniu kół podczas hamowania) i ESP (elektronicznego programu stabilizacji). Gdy ciśnienie w oponie spada, jej obwód zmniejsza się, co automatycznie zwiększa prędkość obrotową koła. iTPMS błyskawicznie wykrywa tę różnicę w prędkościach obrotowych między kołami i na tej podstawie sygnalizuje potencjalny problem z ciśnieniem.
Zalety iTPMS:
- Znacznie niższy koszt produkcji i brak potrzeby dodatkowych czujników w kołach.
- Minimalne wymagania serwisowe (brak baterii do wymiany).
Wady iTPMS:
- Mniejsza precyzja pomiaru niż w dTPMS.
- Nie podaje konkretnych wartości ciśnienia.
- Wykrywa spadek ciśnienia z pewnym opóźnieniem lub dopiero przy większych różnicach.
- Zależność od bezbłędnego działania systemów ABS/ESP.
Korzyści z systemu TPMS
Prawidłowe działanie czujnika ciśnienia w oponach, będącego sercem systemu TPMS, przekłada się na szereg wymiernych korzyści.
- Bezpieczeństwo na drodze: Dzięki precyzyjnej i natychmiastowej informacji od czujnika o niskim ciśnieniu, minimalizujesz ryzyko nagłych awarii opon, utraty kontroli nad pojazdem i wypadków. Opony z prawidłowym ciśnieniem, których stan na bieżąco monitoruje czujnik, to gwarancja optymalnej przyczepności i krótszej drogi hamowania – klucz do Twojego bezpieczeństwa.
- Oszczędność paliwa: Czujnik ciśnienia, alarmując o spadku ciśnienia, pomaga zapobiegać zwiększonym oporom toczenia, które bezpośrednio przekładają się na wyższe rachunki za paliwo. Utrzymując prawidłowe ciśnienie dzięki stałemu monitoringowi, nie tylko oszczędzasz na paliwie, ale także dbasz o środowisko, redukując emisję CO2.
- Wydłużona żywotność opon: Czujnik, sygnalizując odchylenia od normy, pomaga uniknąć nieprawidłowego ciśnienia, które przyspiesza nierównomierne zużycie bieżnika, drastycznie skracając żywotność opon. System TPMS, którego sercem jest czujnik, to Twój sprzymierzeniec w utrzymaniu opon w doskonałej kondycji przez znacznie dłuższy czas.
Konserwacja i typowe problemy TPMS
Systemy TPMS są z reguły niezawodne, ale wymagają od Ciebie odrobiny uwagi, zwłaszcza w przypadku dTPMS.
Kalibracja i programowanie czujników TPMS
Po każdej wymianie opon, rotacji kół, a czasem nawet po zwykłym dopompowaniu powietrza, system TPMS może wymagać kalibracji lub ponownego programowania, aby działał poprawnie. Jest to kluczowe zwłaszcza dla dTPMS, aby komputer pojazdu bezbłędnie identyfikował sygnały z każdego czujnika.
Żywotność baterii i wymiana czujników
W czujnikach dTPMS baterie, niestety, mają ograniczoną żywotność – zazwyczaj od 5 do 10 lat. Po tym okresie czujnik przestaje działać i wymaga wymiany na nowy. Pamiętaj, że baterie są zazwyczaj zintegrowane z czujnikiem i nie można ich samodzielnie wymienić.
TPMS a sezonowa wymiana opon
Podczas sezonowej wymiany opon, szczególnie jeśli korzystasz z dwóch kompletów felg (z oponami letnimi i zimowymi), upewnij się, że oba komplety posiadają sprawne czujniki TPMS. W przeciwnym razie system zasygnalizuje błąd, a Ty stracisz cenne wsparcie. Zawsze informuj serwis o obecności czujników, aby zapobiec ich przypadkowemu uszkodzeniu.
Co zrobić, gdy zaświeci się kontrolka TPMS?
Kontrolka TPMS na desce rozdzielczej sygnalizuje problem z ciśnieniem w jednej lub kilku oponach, lub też awarię samego systemu. W takiej sytuacji niezwłocznie sprawdź ciśnienie we wszystkich oponach manometrem i uzupełnij je do wartości zalecanych przez producenta Twojego pojazdu. Jeśli problem powraca lub kontrolka nadal się świeci po skorygowaniu ciśnienia, może to niestety oznaczać uszkodzenie czujnika lub problem z systemem. Wówczas niezbędna będzie wizyta w serwisie.
Najczęściej zadawane pytania
Poniżej rozwiewamy Twoje wątpliwości, odpowiadając na najczęściej zadawane pytania dotyczące systemu TPMS.
Jaka jest żywotność baterii w czujnikach dTPMS?
Baterie w czujnikach bezpośredniego TPMS najczęściej działają od 5 do 10 lat. Po tym okresie czujnik niestety wymaga wymiany, ponieważ baterie są w nim trwale zintegrowane.
Czy muszę kalibrować TPMS po każdej wymianie opon?
Tak, w większości przypadków po sezonowej wymianie opon lub rotacji kół konieczne jest przeprowadzenie kalibracji lub ponownego programowania systemu TPMS. To kluczowe dla jego prawidłowego działania.
Co oznacza, gdy kontrolka TPMS świeci się na desce rozdzielczej?
Świecąca kontrolka TPMS najczęściej wskazuje na spadek ciśnienia w jednej lub kilku oponach. Może również sygnalizować awarię czujnika lub problem z samym systemem TPMS.
Czy mogę jeździć bez sprawnych czujników TPMS?
Zdecydowanie nie zaleca się jazdy z niesprawnym systemem TPMS! Pamiętaj, że w Europie jest on obowiązkowy w nowych samochodach. Jego awaria skutkuje nie tylko irytującym ostrzeżeniem na desce rozdzielczej i brakiem kluczowych informacji o spadku ciśnienia, ale w niektórych krajach może nawet uniemożliwić przejście przeglądu technicznego.
